“Et ego audivi eum eam in aquam perculisse, et eum eam post eum traxisse,” dixit Rufus, molinarius Hobbitovici.
“Tu non debes auscultare omnia quae audis, Rufe.” dixit Vetulus, qui non amat multum molinarium.
The Gaffer has more to say, but it'll take me a bit, it's fairly big. Probably no update tommorow, as I'm spending time with my fiance. You should all hear from me by Wednesday :)
Mike
Monday, June 6, 2011
Sunday, June 5, 2011
a small update for today
Only a line for today, but I'm trying to keep with my promise of updating and translating every day. Apparently Frodo's Dad (Drogo) was pretty fat:
“Ego audivi eos in aqua post cenam in lumine lunae ire,” dixit Nocus Senex, “et ponderem Drogonis esse quod ratem demersit.”
Mike
“Ego audivi eos in aqua post cenam in lumine lunae ire,” dixit Nocus Senex, “et ponderem Drogonis esse quod ratem demersit.”
Mike
Saturday, June 4, 2011
A small update, and yes, it's still going!
Hello hello, everybody! I know I have not updated since last year, and much has happened since. For one, my translation stopped for a while because I was taking German, which took up most of my time. Secondly, I'm getting married, so you know, that has an effect on things :D Nevertheless, this project is NOT DEAD! Ne timeas! Here is a small new bit from chapter one since we last left off, with a few things I've revised. Enjoy! I'll be translating a bit each night, it's summer now, and I hope to update as often as I can, maybe even a fabled paragraph a day! So, here you go:
Caput Primum
CONVIVIUM EXSPECTATUM DIU
Cum Magister Bilbo Bursonus qui habitabat Bursae Imae nuntiavit eum breviter centesimum et undecimum diem sui natalis convivio magnificentiae egregiae celebraturum esse, erat multa fama et commotio in Hobbitovico.
Bilbo erat perdives et insolitissimus, et annos sexaginta fuerat spectaculum Pagi, tempore quo notabiliter e conspectu aberat et insperatum rederat. Divitae quae is rettulerat itineribus suis iam factae erant fabulam Pagi, et id creditum est, neglegens illa quae seneces dicant, populariter ab multo populi Pagi Collem Bursae Imae cuniculos fartos divitis habuisse. Et si illud erat non satis fama, erat quoque suus prorogatus vigor spectare. Tempus extendit, et videtur id multo non affecisse de Bilbone. Annis nonaginta aetatis similis erat quam fuerat annis quinquaginta aetatis. Annis nonaginta et novem aetatis inceperunt vocare eum conservatum bene; sed non immutatus verius verbum dictu esset. Erant aliqui qui sua caputa quasserunt et cogitaverunt hoc nimium esse; id videtur iniustum aliquem iuventutem sempiternam (specie) et quoque divitas infinitas (per famam) tenturum esse.
“Id solvendum erit!” dixerunt. “Id est non naturale, et molesta venient propter id!”
Sed illo tempore molesta non adhuc venerat; et quoniam Magister Bursonus suam pecuniam aliis benigne dedit, plurimi homines volebant condonare novitatem suam et divitas bonas suas propter hoc. Is suos propinquos interviseat (praeter Bursoni ex Sackvilla) habuit homines studiosos multos qui eum admirati sunt inter hobbites familiarium pauperium et levium. Sed is familiares nullos habuit, donec aliqui patruelium et consobrinorum invenium suorum inceperunt adolescere.
Veterrimus eorum, et carissimus Bilboni, erat adolescens Frodo Bursonus. Cum Bilbo erat nonaginta et novem anni aetatis is fecit Frodonem suum heredem, et is tulit eum ad Bursam Imam ad vivendum ibi; et propter hoc spes Bursonorum ex Sackvilla ad inritum redacti sunt tandem.
Accidit ut Bilbo et Frodo quoque nati erant die eodem, qui erat alter et vicesimus dies mensis Septembris. “Debes venire et habitare hic, Frodo mi puer,” Bilbo dixerat ei die uno, “et tum poterimus celebratare diem nostrorum natlium commode inter nos.” Tunc Frodo erat etiam tweenus, verbum quo hobbites vocaverunt aetates immaturas inter pueritiam aetate annorum viginti et aditum in puberitatem aetate annorum triginta tres.
Duodecim anni transierunt. Per annum omnem Bursoni convivia acerrima mixta ad tempus diei natalium suorum Bursae Imae celebraverat; sed nunc intellebatur aliquid eximius autumno illi advenienti excogitari. Bilbo anni centum et undecim aetatis futurus erat, CXI, numerus attractivior, et aetas honestissima hobbito (Tuccus Vetus ipse solum aetate annorum centum et triginta mortuus erat); et Frodo anni triginta et tres aetatis futurus erat, XXXIII, numerus sonticus: id erat dies quo is in pubertatem ingrediatur.
Rumores per Hobbitovicum et Iustaquam inceperunt spargere; et rumor de convivio advenienti Pagum totum perlustravit. Res gestae et indoles Magistri Bilbonis Bursoni rursum factae sunt primus res in sermone; et homines vetiores subito invenerunt multos recordiationes suos laete velle audire.
Nemo habuit auditores attentiores quam Vetus Hammus Gamsio, qui vocabatur Vetulum ab multis. Is mansit Fruticis Haderae, tabernae parvae in Via Iustaqua; et habuit auctoritatem aliquam cum dicebat, nam curaverat hortum Bursae Imae annos quadraginta, et adiuverat Veterem Cavivirum arte eadem ante. Sed quod is incepiebat fieri vetus et sui artus incipiebant fieri rigidi, opus extendebatur fere ab adolescentissimo filio, Same Gamsione. Et pater et filius usi sunt familiariter Bilbone et Frodone. Habitaverunt in Colle ipso, in Bursamisso Ordone numero tres signatis solummodo infra Bursam Imam.
“Suavissimus eloquentissimus generosus-hobbitus est Magister Bilbo, ut semper dixi,” Vetulus declaravit. Verrime: nam Bilbo dixit urbanissime ei, vocans eum ‘Magistrum Hamfastum’, et consultans eum semper de cultu holerum – de re cultus ‘stirpum’, maxime de patatis, Vetulus noscebatur ut primum auctorem ab omnibus in vicinia (et quoque ab ipso).
“Sed hic Frodo qui habitat secum?” Nocus Vetus ex Iustaqua rogavit, “Bursonus est suus nomen, sed plus quam dimidia sui sanguinis est ex Brandicapris, dicitur. Nescio quare aliqui Bursonus ex Hobbitovico eat ad quaerendum uxorem longe in Capriterram, ubi homines sunt insolitissimi.”
“Et non est miraculum eos insolitos esse.” addidit Tatula Bipes (vicinus Vetuli), “si habitant in ripa prava Fluminis Brandivini, et sub Silvam Veterem, quae est locus obscurus malus, si dimidia fabularum sit vera.”
“Dicis vere, Tata!” dixit Vetulus. “Non est ut si Brandicapri ex Capriterra habitant in Silva Vetere; sed sunt genus insolitum, ut videtur. Conludunt ratibus in illo magno flumene - et illud non est naturale. Non est miraculum molesta propter id venisse, dico. Utcumque res ceciderit, Magister Frodo est tam lepidus quam velis offendere adolescenti hobbito. Est simillimus Magistro Bilboni, et non solum specie. Denique suus pater erat Bursonus. Decens respectabilis hobbitus erat Magister Drogo Bursonus; erat numquam multum narrare de eo, quoad mersitit."
“Mersitit?” dixit complures voces. Audiverant hoc et alios obscuriores rumores prius, quippe; sed hobbiti adamant historias de familis, et desidervaerunt audire ea rursum.
“Em, ita aiunt,” dixit Vetulus, “Ecce: Magister Drogo, is nupsit miseram Magistram Primulam Brandicaprum. Ea fuit prima consobrina nostri Magistri Bilbonis (sua mater fuit iuvenissima filiarum Veti Tucci); et Magister Drogo fuit suus secundus consobrinus. Sic Magister Frodo est suus primus et secundus consobrinus, remotus semel utroque modo, sicut dicunt, si me sentitis. Et Magister Drogo habitabat in Brandivini Villa cum suo socero, sene Magistro Gorbadoco, sicut fecit saepe post suum matrimonium (amavit suos cibos, et senex Gorbadocus paravit convivium munificissimum); et is naviculatus est in Flumine Brandivino; et is ac uxor merseruntunt, et miser Magister Frodo tantum infans et omnia.”
You will notice something funny about the perfect forms for mergere: I've butchered them on purpose. The hobbits in LOTR tend to have a very... rural way of speaking, shall we say. Tolkien's text reads 'drownded' where it should say drowned. So in keeping with proper hobbitisms (can we make that an actual word now?), I thought I might do something unorthodox and try doubling the sound at the end of the verb form, hence mersitit and merseruntunt. I've made notes in the glossa to translate them as 'drownded'. I'm think of doing something similar for Gollum's dialogue when the time finally arrives. Untraditional I know, but I think I like the idea overall. So, enjoy! You'll likely hear from me either tommorow or on Monday, as it's supposed to rain then! Take care, and I hope you're all still following along!
Mike
Caput Primum
CONVIVIUM EXSPECTATUM DIU
Cum Magister Bilbo Bursonus qui habitabat Bursae Imae nuntiavit eum breviter centesimum et undecimum diem sui natalis convivio magnificentiae egregiae celebraturum esse, erat multa fama et commotio in Hobbitovico.
Bilbo erat perdives et insolitissimus, et annos sexaginta fuerat spectaculum Pagi, tempore quo notabiliter e conspectu aberat et insperatum rederat. Divitae quae is rettulerat itineribus suis iam factae erant fabulam Pagi, et id creditum est, neglegens illa quae seneces dicant, populariter ab multo populi Pagi Collem Bursae Imae cuniculos fartos divitis habuisse. Et si illud erat non satis fama, erat quoque suus prorogatus vigor spectare. Tempus extendit, et videtur id multo non affecisse de Bilbone. Annis nonaginta aetatis similis erat quam fuerat annis quinquaginta aetatis. Annis nonaginta et novem aetatis inceperunt vocare eum conservatum bene; sed non immutatus verius verbum dictu esset. Erant aliqui qui sua caputa quasserunt et cogitaverunt hoc nimium esse; id videtur iniustum aliquem iuventutem sempiternam (specie) et quoque divitas infinitas (per famam) tenturum esse.
“Id solvendum erit!” dixerunt. “Id est non naturale, et molesta venient propter id!”
Sed illo tempore molesta non adhuc venerat; et quoniam Magister Bursonus suam pecuniam aliis benigne dedit, plurimi homines volebant condonare novitatem suam et divitas bonas suas propter hoc. Is suos propinquos interviseat (praeter Bursoni ex Sackvilla) habuit homines studiosos multos qui eum admirati sunt inter hobbites familiarium pauperium et levium. Sed is familiares nullos habuit, donec aliqui patruelium et consobrinorum invenium suorum inceperunt adolescere.
Veterrimus eorum, et carissimus Bilboni, erat adolescens Frodo Bursonus. Cum Bilbo erat nonaginta et novem anni aetatis is fecit Frodonem suum heredem, et is tulit eum ad Bursam Imam ad vivendum ibi; et propter hoc spes Bursonorum ex Sackvilla ad inritum redacti sunt tandem.
Accidit ut Bilbo et Frodo quoque nati erant die eodem, qui erat alter et vicesimus dies mensis Septembris. “Debes venire et habitare hic, Frodo mi puer,” Bilbo dixerat ei die uno, “et tum poterimus celebratare diem nostrorum natlium commode inter nos.” Tunc Frodo erat etiam tweenus, verbum quo hobbites vocaverunt aetates immaturas inter pueritiam aetate annorum viginti et aditum in puberitatem aetate annorum triginta tres.
Duodecim anni transierunt. Per annum omnem Bursoni convivia acerrima mixta ad tempus diei natalium suorum Bursae Imae celebraverat; sed nunc intellebatur aliquid eximius autumno illi advenienti excogitari. Bilbo anni centum et undecim aetatis futurus erat, CXI, numerus attractivior, et aetas honestissima hobbito (Tuccus Vetus ipse solum aetate annorum centum et triginta mortuus erat); et Frodo anni triginta et tres aetatis futurus erat, XXXIII, numerus sonticus: id erat dies quo is in pubertatem ingrediatur.
Rumores per Hobbitovicum et Iustaquam inceperunt spargere; et rumor de convivio advenienti Pagum totum perlustravit. Res gestae et indoles Magistri Bilbonis Bursoni rursum factae sunt primus res in sermone; et homines vetiores subito invenerunt multos recordiationes suos laete velle audire.
Nemo habuit auditores attentiores quam Vetus Hammus Gamsio, qui vocabatur Vetulum ab multis. Is mansit Fruticis Haderae, tabernae parvae in Via Iustaqua; et habuit auctoritatem aliquam cum dicebat, nam curaverat hortum Bursae Imae annos quadraginta, et adiuverat Veterem Cavivirum arte eadem ante. Sed quod is incepiebat fieri vetus et sui artus incipiebant fieri rigidi, opus extendebatur fere ab adolescentissimo filio, Same Gamsione. Et pater et filius usi sunt familiariter Bilbone et Frodone. Habitaverunt in Colle ipso, in Bursamisso Ordone numero tres signatis solummodo infra Bursam Imam.
“Suavissimus eloquentissimus generosus-hobbitus est Magister Bilbo, ut semper dixi,” Vetulus declaravit. Verrime: nam Bilbo dixit urbanissime ei, vocans eum ‘Magistrum Hamfastum’, et consultans eum semper de cultu holerum – de re cultus ‘stirpum’, maxime de patatis, Vetulus noscebatur ut primum auctorem ab omnibus in vicinia (et quoque ab ipso).
“Sed hic Frodo qui habitat secum?” Nocus Vetus ex Iustaqua rogavit, “Bursonus est suus nomen, sed plus quam dimidia sui sanguinis est ex Brandicapris, dicitur. Nescio quare aliqui Bursonus ex Hobbitovico eat ad quaerendum uxorem longe in Capriterram, ubi homines sunt insolitissimi.”
“Et non est miraculum eos insolitos esse.” addidit Tatula Bipes (vicinus Vetuli), “si habitant in ripa prava Fluminis Brandivini, et sub Silvam Veterem, quae est locus obscurus malus, si dimidia fabularum sit vera.”
“Dicis vere, Tata!” dixit Vetulus. “Non est ut si Brandicapri ex Capriterra habitant in Silva Vetere; sed sunt genus insolitum, ut videtur. Conludunt ratibus in illo magno flumene - et illud non est naturale. Non est miraculum molesta propter id venisse, dico. Utcumque res ceciderit, Magister Frodo est tam lepidus quam velis offendere adolescenti hobbito. Est simillimus Magistro Bilboni, et non solum specie. Denique suus pater erat Bursonus. Decens respectabilis hobbitus erat Magister Drogo Bursonus; erat numquam multum narrare de eo, quoad mersitit."
“Mersitit?” dixit complures voces. Audiverant hoc et alios obscuriores rumores prius, quippe; sed hobbiti adamant historias de familis, et desidervaerunt audire ea rursum.
“Em, ita aiunt,” dixit Vetulus, “Ecce: Magister Drogo, is nupsit miseram Magistram Primulam Brandicaprum. Ea fuit prima consobrina nostri Magistri Bilbonis (sua mater fuit iuvenissima filiarum Veti Tucci); et Magister Drogo fuit suus secundus consobrinus. Sic Magister Frodo est suus primus et secundus consobrinus, remotus semel utroque modo, sicut dicunt, si me sentitis. Et Magister Drogo habitabat in Brandivini Villa cum suo socero, sene Magistro Gorbadoco, sicut fecit saepe post suum matrimonium (amavit suos cibos, et senex Gorbadocus paravit convivium munificissimum); et is naviculatus est in Flumine Brandivino; et is ac uxor merseruntunt, et miser Magister Frodo tantum infans et omnia.”
You will notice something funny about the perfect forms for mergere: I've butchered them on purpose. The hobbits in LOTR tend to have a very... rural way of speaking, shall we say. Tolkien's text reads 'drownded' where it should say drowned. So in keeping with proper hobbitisms (can we make that an actual word now?), I thought I might do something unorthodox and try doubling the sound at the end of the verb form, hence mersitit and merseruntunt. I've made notes in the glossa to translate them as 'drownded'. I'm think of doing something similar for Gollum's dialogue when the time finally arrives. Untraditional I know, but I think I like the idea overall. So, enjoy! You'll likely hear from me either tommorow or on Monday, as it's supposed to rain then! Take care, and I hope you're all still following along!
Mike
Subscribe to:
Posts (Atom)